9.2. Piedāg vaim

Tekst Stalte (2011) aabitsast

Kȭnka sōna pīliz kuordiz mäg nugār pǟl, lagdõ immõrgouț sidāmõl. Sīes sōnas jelīzt kakš vannõ rištīngt, Brants ja Babā. Kubs ne sait nuttõd Kȭnka rovkõks, agā Brantš ikšiggiņ – Kȭnka Brantsõks ja Babā – Kȭnka Babāks. Agā sōna tutkāmõs kazīz sūr piedāg. Se piedāg vȯļ nei jamdi, ku kakš mīezt izt sōt tǟnda immõr akkõm. Ta vȯļ ka väggõ vanā, agā amā sīeks vȯļt täm oksād vel viššõd ja aļļõd. “Sīe piedāg um minnõn tämpõ mōzõ võtāmõst” mõtlīz Brants ja kõvīstiz kīrazt. Lǟlam se vȯļ kil tämmõn, agā iz või mittõ midāgid tīedõ. Babā vȯļ jubā nädīļiņ rujā ja sōna vȯļ väggõ kīlma, sīepierāst, ku iz ūo mittõ midāgid mis ajjõ pānda.

Brants astīz ulzõ. Vȯļ vel ämār. Āiga vȯļ vagā ja kīlma. Piedāg pǟl vȯļ amālebbõl vālda ǟrma. Brants astīz täm jūr salliz irmkõks. “Ma raḑļõb ikšiggiņ, kuijen sȭitab,” mõtlīz ta, “siz ma lǟb kilāst abbõ sōm ja mēg irgõm zōjgõ.” Vel rōz vībiz Brants, agā siz ta nustīz kirrõ ilzõ. Agā jedmõl ku se jōdiz pū lejjõ sizzõl lǟdõ, vȯļ kūltõb jamdiz pū tõvst madāli ēļ: “Brants, mis sa tōd tīedõ?” “Babā um väggõ rujā ja sōna um väggõ kīlma, agā äb ūo mittõ midāgid, missõks ajjõ kittõ,” tabāltiz Brants jarāädāgõn. “Līd sa min vastõ alāstli, siz ma äbțõb sinnõn,” rõkāndiz madāli ēļ. “Jõvā mīelkõks!” nutīz Brants ja viskīz kirrõ lum sizzõl. Agā siz rõkāndiz ēļ piedāg tõvst: “Võtā eņtš kirrõ, li tubbõ ja vaņtl, mis tämst um sōnd!” Pierrõ siedā lekš seļļi mõržiji ūgandõks leb piedāg ladā ja siz ei amā vāgiž.

Brants tei nei, kui kītõd. Vaņtlõs tubās, pirg tul jūs, eņtš kīrazt, ta neiz, ku se vȯļ õbdizõks sōnd. Sīe eņtš pǟvan vīž Brants õbdiz kirrõ jālgabõ ja mīž jarā kūldasiepān. Mittõ kunāgid ta iz ūo nǟnd neijen rōdõ, kui ta ni sai. Amā jeds kutsīz ta Babā jūr doktār. Siz ta lekš kuodāj, vȯstīz kāima kädst pūḑi ja kitīz sōna lemmõks. Doktār aŗštiz Babbõ tierrõks. Kōgiņ vel jelīzt Brants ja Babā pierāst siedā suggimizt Kȭnka sōnas vȯndzizt jelāmizt. Ni ne mȯlmõd āt jubā kūolõnd ja Kȭnka sōna um mōzõ artõd. Agā Kȭnka piedāg pīlõb vel mäg nugārõs. Touvõd ja tūld äb sȭitat tǟnda murdõ.

Ainsuse nimetav (algvorm)	Vorm tekstis	Näitelause
……………..    mäg	kuordiz mäg (nugār pǟl)	Kus ātõ kuordizt mägūd…………………..    …………………..?
……………..    ………………….	vannõ rištīngt	Ma rõkāndiz īd vanā rištīngõks.
…………….  piedāg		Ma nǟb jamdizt piedāgt………………..    …………………………
………………    ……………….	viššõd (oksād)
………………    ……………….	aļļõd (oksād)	Ta istāb   ……………..     ………………… pǟl
	lǟlam  tīe	Kis tīeb lǟlamt tīedõ………………….   …………………..?
	…………… ja …………… (āiga)	Tämpõ tȭitiz vaggõ ja kilmõ aigõ.
…………….  ǟrma		Pūd ātõ kattõd vālda ǟrmaks  ………………..
……………   ………………….	salīz irmkõks	Või sa tūndõd salīzt irmõ?
………….    ………..   ………..	jamdiz pū tõvst	Kis jelāb jamdiz  pū  tõv sizāl?
……………   ………………….	……………… ēļ	Pȯis kītiz madāliz īelõn / madāliz īelkõks“Uhū, uhū!”
……………   ………………….	jõvā mīelkõks	Minnõn um jõvā mēļ  ……………. iļ sīe
……………   ………………….	õbdizõks õbdiz kirrõ	bäs õbdizt kīrazt  ……………………..
……………   (sōna)	lemmõks	Amād tōbõd tūlda lemmõ sounõ
……………    (rištīng)	tierrõks	Ānda  sīe tīera rištīngõn   …………………….
……………   ………………….	vȯndzizt jelāmizt