7.5. I’lzandõkši / Exercises

7.5.1. Read and translate the text. Find Latvian influences in the text.

Mi’n ve’ļ rǭ’mīez / My brother the money man

Se u’m vȯnd ne’i, ku tämā u’m pand pūolpǟva ȭ’dõn ma’ggõm. Si’z tä’mmõn u’m tund kītõn u’nsõ ikš mīez, ku la’z tulgõ rǭ’dõ kōvam, ku ä’b vȯļļi kougõn se rǭ’, täsā īž mä’d pīedrõb (~ rī’) jūs. Ne’i tämā u’m sǭnd virgõ un ta u’m mõtlõn, mis se ni vȯ’ļ, mis ta u’m kītõn, se rištīng. Ni ta u’m īend ma’ggõm tegīž.
Un si’z tund tūoizta kõrd tegīž tä’mmõn ne’i kītõm. Si’z tämā, se mīez, u’m kītõn tä’mmõn ne’i ku: „A’ž si’nnõn irm u’m, si’z võtā eņtš izā, agā tegīž mingiz tundtõb īņiz!“ Un tämā u’m mõtlõn, mis se ni u’m, tūoizta kõrd jõvā tulāb kītõm. Tämā u’m kīerõn tuoiz kilg pǟl un īend ma’ggõm tegīž.
Bet ni ta u’m tund kuolmõz kõrd tä’mmõn kītõm sīes eņtš īesõ un kītõn, la’z ruoikõg, ku tulīņ līb pǟvava’l ullõ un naizt lǟ’bõd nīemidi lipšām, la’z tulgõ tu’bbõ un võtāg tutkāmõz lä’b pǟld āita võţīm un läkkõ aitõ un võtāg uks tagānd lä’bḑi. Bet tämā ä’b ūo lǟ’nd.
Si’z tämā ūoņdžõl u’m sǭnd virgõ un nūzõn i’lzõ un tund tu’bbõ un vaņţlõn, või tutkāmõz lä’b pǟl u’m se võţīm, aga siedā ä’b ūo vȯnd. Si’z tämā u’m ki’zzõn jemā kä’dstõ, kus tämā u’m ȭ’dõg pand āita (~ āţa) võţīm. Jemā u’m kītõn, ku tämā u’m pand tutkāmõz lä’b pǟl. No, un si’z tämā u’m lǟ’nd vaņţlõm aitõ, või se lä’bḑi u’m sǟl uks tagān, sīepierāst ku tämā ä’b ūo tieudõn, kus se lä’bḑi riktig u’m nopandõd vȯnd. Si’z tämā u’m lieudõn sīe lä’bḑi sǟld āţa uks tagānd.

Sr.1. VII 1922 Karl Damberg, 43, s Sr 1879
(LF IV)